Biomasa ze zrównoważonych źródeł - dekarbonizacja europejskiej energetyki

Biomasa ze zrównoważonych źródeł - paliwo, które może mieć kluczowy udział w procesie dekarbonizacji europejskiej energetyki.

W całej Europie od wielu tygodni trwa gorączkowe poszukiwanie źródeł energii, które mogłyby zastąpić paliwa importowane z Rosji. W relatywnie najlepszej sytuacji są kraje posiadające instalacje jądrowe oraz oparte na węglu. Wojna na Ukrainie z pewnością przesunie w czasie realizację ambitnego planu całkowitej dekarbonizacji europejskiej energetyki. Nie oznacza to natomiast jego porzucenia, a raczej zmodyfikowanie pod kątem dostępnych alternatyw. Jedną z najciekawszych jest biomasa ze zrównoważonych źródeł.

Czym jest biomasa ze zrównoważonych źródeł?

Wykorzystanie biomasy w energetyce zawodowej budzi ogromne kontrowersje. Choć Komisja Europejska uznała produkty roślinne za odnawialne źródła energii (na mocy dyrektywy z 2018 roku), to wiele środowisk – przede wszystkim ekologów – podważa tę teorię i opowiada się za albo całkowitym zaprzestaniem wsparcia biomasy, albo istotnym ograniczeniem jej udziału w krajowych systemach energetycznych.

Kompromisowym rozwiązaniem wydaje się być zaproponowana przez Komisję Europejską definicja biomasy pochodzącej ze zrównoważonych źródeł. W praktyce oznacza to, że taka biomasa musi spełniać kilka warunków, mianowicie:

• Musi być wytwarzana z drewna o niskiej wartości, które jest produktem ubocznym produkcji tartacznej lub pozyskiwania drewna w sposób tradycyjny (dotyczy biomasy leśnej);
• Nie może być wytwarzana z drzew, które mogłyby zostać wykorzystane do produkcji trwalszych i bardziej wartościowych rzeczy (np. mebli, konstrukcji domów);
• Musi pochodzić z regionów, w których zasoby leśne pochłaniające dwutlenek węgla są stabilne lub przyrastają;
• Musi pochodzić z obszarów, w których chroni się bioróżnorodność;
• Musi pochodzić z lasu, który się odrodzi lub zostanie odrodzony przez człowieka, a nie przeznaczony pod uprawy rolne czy budownictwo;

Te warunki wydają się być rygorystyczne, natomiast są dość łatwe do spełnienia w krajach, w których produkcja biomasy energetycznej ma długie tradycje, a naturalny potencjał do jej wytwarzania jest wysoki. Możemy do nich zaliczyć Polskę, czyli jednego z największych producentów biomasy w Europie.

Ważny aspekt biomasy rolnej

Prawo unijne, a także ogólne wyobrażenie biomasy energetycznej skupiają się na produktach pochodzenia leśnego. Tymczasem sukcesywnie rośnie udział biomasy rolnej w tzw. miksie energetycznym. W Polsce stanowi ona około 40% całego wykorzystania biomasy w energetyce zawodowej.

Biomasa rolnicza jest o tyle atrakcyjnym paliwem, że można ją wytwarzać szybciej, taniej, wielokrotnie odtwarzać, a przy tym pozyskiwać bezpośrednio od lokalnych producentów, wykorzystując produkty rolne, które w przeciwnym razie stanowiłyby jedynie odpad (z uwagi na spadające od lat pogłowie zwierząt hodowlanych).

Zainteresowanie biomasą energetyczną możne gwałtownie wzrosnąć w całej Europie

Nie ma wątpliwości, że kraje unijne będą musiały podejmować ekstraordynaryjne decyzje mające na celu zabezpieczenie mieszkańców przed ryzykiem przerw w dostawach prądu i energii cieplnej. Skoro nawet Holandia i Niemcy decydują się na wznowienie działalności elektrowni węglowych, to widać, z jak dużym problemem boryka się dziś Europa.

Oczywiście wina leży głównie po stronie Rosji, natomiast warto myśleć strategicznie i wykorzystać tę trudną sytuację do opracowania długofalowej polityki energetycznej, w większym stopniu uwzględniającej paliwa ekologiczne, dostępne lokalnie, pozwalające choć częściowo uniezależnić się od monopolistów. To kryterium bez wątpienia spełnia biomasa ze zrównoważonych źródeł, a także biomasa rolna.