W budowie kotła można wyróżnić następujące elementy:
- Palenisko – część w której odbywa się spalanie paliwa, a tym samym zachodzą wszystkie procesy przekształcające energię paliwa w ciepło. Musi być wykonany z trwałych materiałów, aby wytrzymać wysoką temperaturę i wielokrotne użytkowanie.
- Komora spalania – przeznaczona do spalania gazów wytworzonych podczas spalania paliwa.
- Zasobniki i podajniki paliwa – w nowoczesnych kotłach automatyczne.
- Wymiennik ciepła – urządzenie, za pomocą którego do wody trafia ciepło wytworzone podczas spalania paliwa, przetransportowane następnie dzięki wodzie do rur.
- Opcjonalnie wyposażenie kotła stanowią elementy takie jak: regulator temperatury, czujnik ciepła, czujnik gazu i in. zabezpieczenia podnoszące jakość sprzętu.
