Zasuwy klinowe – jeden z najpopularniejszych sposobów odcinania przepływu cieczy i gazów

Budowa zasuw klinowych 

Zasuwa klinowa to element instalacji, którego zadaniem jest pełne wstrzymanie lub otwarcie przepływu. Główne części składające się na ten rodzaj zaworów to korpus, trzon oraz klin. Korpus zazwyczaj wykonany jest z żeliwa, natomiast trzon ze stali nierdzewnej. Zasuwa klinowa spełnia swoją funkcję poprzez zmianę położenia elementu roboczego, czyli klinu. Ich działanie oparte jest na podniesieniu lub opuszczeniu klina poprzez obrotowy ruch wrzeciona. Wszystkie zasuwy z przyłączami kołnierzowymi wyposażone są w kółko ręczne do sterowania zaworem. Istnieje opcja dołączenia napędów elektrycznych do zasuw klinowych, dzięki którym możliwe jest sterowanie zaworem bez bezpośredniej obecności operatora.

Zasuwy z przyłączami kołnierzowymi do wody, ścieków oraz innych mediów roboczych nie powinny być stosowane do regulacji przepływu. Ich zadaniem jest otwarcie lub zamknięcie przepływu i tylko w tym celu należy je wykorzystywać. 

Odcięcie przepływu wymaga od zasuw klinowych zapewnienia wyjątkowej szczelności. Możliwe jest to w wyniku zastosowania miękkiego uszczelnienia zależnego od rodzaju medium, jakie znajduje się w instalacji. Dla aplikacji wodnych stosuje się materiał EPDM. Z kolei w przypadku wykorzystania powietrza oraz wody zanieczyszczonej w układach, zasuwy powinny mieć uszczelnienia wykonane z NBR. Zasuwa miękko uszczelniona ma gładki korpus, który zapewnia swobodny przepływ elementów stałych występujących w mediach np. piasek. Jeśli zanieczyszczenia przepływają przez zasuwę, wówczas w momencie zamykania zaworu, mieszanka wysokojakościowa gumy, z której wykonano uszczelnienie absorbuje drobne zanieczyszczenia, a po ponownym otwarciu zasuwy elementy stałe zostaną wypłukane.

Warunki pracy zasuw klinowych 

Zasuwy klinowe mają zastosowanie, kiedy wymagane są minimalne straty ciśnienia oraz pełen przepływ czynnika. Przy całkowitym otwarciu, zawór nie ma żadnych przeszkód w świetle przepływu, co przekłada się na bardzo niskie straty ciśnienia. Co istotne, taka konstrukcja umożliwia zastosowanie urządzeń przeznaczonych do czyszczenia rurociągów. Zasuwy są zaworami wieloobrotowymi, co znaczy, że praca odbywa się za pomocą gwintowanego trzpienia, który musi obracać się wielokrotnie, aby przejść z pozycji otwartej do zamkniętej. Takie powolne otwieranie/zamykanie zasuwy zapobiega uderzeniom hydraulicznym.

Zasuw klinowych nie powinno się używać zamiennie do każdej aplikacji. Należy odpowiednio dobrać dany model do zastosowania zważając przede wszystkim na rodzaj, temperaturę oraz ciśnienie medium. Warunki określone są dla danego modelu zaworu. Są to np. warianty dopuszczające pracę z powietrzem o maksymalnej wartości ciśnienia do 16 bar i temperaturze zawierającej się między -10 a +85°C.

Częstym zastosowaniem, jakie się spotyka w przemyśle, są zasuwy klinowe pracujące w instalacjach przesyłu wody. Aby móc stosować je do pracy w aplikacji np. z czystą wodą zawory posiadają odpowiednie certyfikaty higieniczne PZH, a także są potwierdzone atestami ciśnieniowymi PED. W przypadku czynników roboczych takich jak oleje, węglowodory czy para wymagane jest potwierdzenie przez producenta możliwości zastosowania danego modelu zasuwy oraz zastosowanie odpowiednich materiałów.

Branże stosujące zasuwy klinowe

Zasuwy klinowe są z powodzeniem wykorzystywane w wielu branżach przemysłu. Sprawdzają się zarówno w instalacjach naziemnych, jak i podziemnych. Najpopularniejsze aplikacje ich zastosowań można wymienić jako: wodociągi, zakłady energetyczne, chemiczne, ciepłownicze, a także rolnictwo, instalacje uzdatniania wody lub wentylacji i klimatyzacji.

Zasuwy klinowe są popularnym rozwiązaniem umożliwiającym odcięcie przepływu czynnika roboczego w układzie. Zapewniają wysoką szczelność i pełen przepływ mediów, co gwarantuje niskie straty ciśnienia w instalacjach. W przypadku stosowania ich w określonych przez producenta warunkach temperatury i ciśnienia gwarantują długą żywotność, sięgającą nawet kilkunastu lat.