Stacja elektroenergetyczna – 10 rzeczy, które warto o niej wiedzieć

Stacje elektroenergetyczne to bardzo ważne elementy sieci dostarczających prąd do miast, miasteczek i wsi. Tym mianem określa się węzły sieci elektroenergetycznej, które są podstawowymi narzędziami służącymi do rozdziału lub transformacji energii. Co warto o nich wiedzieć? Poznaj 10 faktów dotyczących stacji elektroenergetycznych.

• Stacje elektroenergetyczne mogą służyć do różnych celów

Stacje elektroenergetyczne nie zawsze wyglądają tak samo i nie zawsze pełnią te same funkcje. Mogą służyć tylko do rozdziału energii (stacje rozdzielcze) lub tylko do jej przetwarzania (stacje transformatorowe). Czasami pełnią obie te funkcje na raz – wówczas nazywa się je stacjami transformatorowo-rozdzielczymi. W zależności od przeznaczenia obiekt zawiera określone urządzenia.

• Stacja elektroenergetyczna składa się z wielu elementów

Istnieje wiele elementów, z których składa się stacja elektroenergetyczna. Schemat jej konstrukcji obejmuje obwody główne (linie elektroenergetyczne doprowadzone do stacji, rozdzielnicę główną i urządzenia główne przyłączone do szyn zbiorczych) i wtórne (niskonapięciowe), a także urządzenia pomocnicze (takie jak: dodatkowe źródła prądu, instalacje sprężonego powietrza, oświetlenie) i instalacje ochronne (przeciwpożarowe, odgromowe itp.). Każda stacja elektroenergetyczna musi też być odpowiednio zabezpieczona przed niepowołanym dostępem.

• Sterowanie pracą stacji elektroenergetycznej

Praca stacji elektroenergetycznej polega na wykonywaniu czynności łączeniowych, które muszą być dokonane w bardzo krótkim czasie. Odpowiednio szybkiego czasu reakcji nie da się osiągnąć ręcznie. Dlatego stacjami sterują starannie opracowane układy sterowania (lokalne lub zdalne). W większych stacjach urządzenia i elementy sterownicze bywają umieszczane w osobnych pomieszczeniach.

• Kontrola stanu stacji elektroenergetycznej

Od prawidłowego działania stacji elektroenergetycznej zależy zaopatrzenie w prąd dużego obszaru. Dlatego jej praca musi być stale monitorowana za pomocą aparatury kontrolno-pomiarowej. W większych stacjach jest ona umieszczana w osobnych pomieszczeniach wraz z urządzeniami sterowniczymi i wskaźnikami stanu połączeń.

• Stacje elektroenergetyczne dzieli się na napowietrzne i wnętrzowe

Ze względu na konstrukcję można wyróżnić dwa rodzaje stacji elektroenergetycznych: wnętrzowe i napowietrzne. W tej pierwszej kategorii można wyróżnić stacje osłonięte z izolacją powietrzną i hermetyzowane z izolacją gazową. Stacje napowietrzne zwykle nie są budowane w warunkach nadmorskich, a także tam, gdzie występuje duże zapylenie terenu lub w atmosferze znajdują się związki gazowe o silnie korodujących właściwościach. Są to bowiem czynniki, które prowadzą do powstawania osadów na elementach stacji i w konsekwencji negatywnie wpływają na jej pracę.

• Budowa stacji elektroenergetycznej

Budowa stacji elektroenergetycznej zawsze musi być przeprowadzana przez wyspecjalizowaną ekipę. Konstruowanie stacji wnętrzowych trwa dłużej, a ich budowa i rozbudowa jest znacznie trudniejsza. Atutem stacji napowietrznych jest zdecydowanie krótszy czas budowy i łatwość powiększenia w razie takiej potrzeby. Nie można ich jednak wznosić wszędzie – nie tylko ze względu na wymienione w poprzednim punkcie ograniczenia środowiskowe, ale również z uwagi na brak odpowiedniej przestrzeni (np. w mieście).

• Prace związane z budową stacji elektroenergetycznej

Niezależnie od jej rodzaju, budowa stacji elektroenergetycznej obejmuje wiele specjalistycznych prac. Obejmuje zarówno roboty typowo budowlane (wykonanie fundamentów, konstrukcji wsporczych, budynków i pozostałej infrastruktury ogólnobudowlanej), jak i montaż oraz regulację aparatury, wykonywanie uziemień, układanie systemów kablowych czy pomiary pomontażowe i prace uruchomieniowe. Właśnie dlatego jest to tak specyficzne zadanie.

• Modernizacja stacji elektroenergetycznych

Bardzo ważnym zadaniem jest również modernizacja starszych stacji elektroenergetycznych. Zazwyczaj przeprowadza się ją w celu zwiększenia stabilności jej działania i niezawodności urządzeń wchodzących w jej skład. Często modernizacji podlegają również układy sterowania i nadzoru, co wpływa na wygodę obsługi.

• Potrzeby własne stacji elektroenergetycznej

Urządzenia potrzeb własnych są jednymi z ważniejszych elementów stacji elektroenergetycznych, ponieważ zapewniają im prawidłową pracę zarówno w warunkach normalnych, jak i podczas awarii. Nie biorą one bezpośredniego udziału w dostarczaniu energii do odbiorców, ale zapewniają bezproblemowe funkcjonowanie systemu poprzez zasilanie układów ogólnych i zabezpieczeniowych danej stacji. Muszą być nie tylko niezawodne, ale również wygodne w eksploatacji i obsłudze. Ważne jest również ich przystosowanie do pracy w warunkach awaryjnych oraz ewentualnej rozbudowy lub zmian urządzeń stacji.

• Istotne zabezpieczenia

Każda stacja elektroenergetyczna musi być wyposażona w rozległy system zabezpieczeń. Automatyka zabezpieczeniowa dzieli się na trzy kategorie:
- eliminująca - wyłącza z pracy urządzenia i linie, w których wystąpiły usterki wpływające na prawidłową pracę innych elementów systemu,
- prewencyjna - zapobiega zakłóceniom,
- restytucyjna - przywraca natomiast optymalny stan pracy systemu.
Obecnie w stacjach elektroenergetycznych montuje się bardzo nowoczesną i szybko działającą automatykę zabezpieczeniową.