Kotły na paliwo stałe

Kotły na paliwo stałe są najczęściej spotykanym typem urządzeń zwłaszcza w użytku domowym. Zamieniają na ciepło energię paliw stałych. Ich pierwszą zaletą są niskie koszty zarówno eksploatacji jak i inwestycji. Kotły tego typu wymagają obsługi, a ich wydajność zależy od jakości stosowanego paliwa. Choć w praktyce użytkownicy tych urządzeń palą w nich „czym się da”, konstrukcja kotłów na paliwa stałe dostosowana jest do każdego rodzaju paliwa indywidualnie i tylko zastosowanie właściwego paliwa zapewnia optymalną efektywność i trwałość urządzenia. Mogą być opalane paliwami, takimi jak: węgiel, koks, miał, torf, ekogroszek, drewno i ogólnie pojęta biomasa. Niektóre modele dostosowane są do spalania zarówno węgla jak i drewna, inne po instalacji palników mogą służyć do spalania oleju lub gazu. Najbardziej uniwersalnym tworem są kotły wielopaliwowe, przystosowane do spalania różnych paliw bez uszczerbku na jakości pracy kotła. W kotłach na paliwo stałe możliwa jest regulacja mocy grzewczej – ręczna lub automatyczna. Regulatory sterują pracą kotłów oraz dostrajają ilość ciepła emitowanego w budynku do zapotrzebowania na nie. Odpowiednia regulacja zapewnia optymalną wydajność, komfort obsługi i ochronę przed uszkodzeniami.

Istnieje szereg rodzajów kotłów. Najprostsze to urządzenia z obsługą ręczną i stałym rusztem, w których uzupełniane ręcznie paliwo wystarcza na kilka do kilkunastu godzin, a regulacja polega na przymykaniu/otwieraniu klapy powietrza i przepustnicy od strony spalin. Występują także modele ze spalaniem dolnym lub górnym oraz automatyczne kotły z podajnikiem (retortowe), w których paliwo magazynowane jest w zasobniku.

Sprawność urządzeń zależy również od ich konstrukcji, właściwej eksploatacji, obciążenia, powierzchni budynku i jego izolacji. Każdy budynek wymaga indywidualnej kalkulacji i dopasowania mocy urządzeń. Podstawowym komponentem kotła warunkującym jego trwałość jest wymiennik, w którym przekazywane jest wodzie grzewczej ciepło ze spalin. Wykonuje się je ze stali lub żeliwa. Wymienniki stalowe (ze stali kotłowej) charakteryzują się lżejszą konstrukcją, żeliwne zaś wykazują większą odporność na korozję.

Dla zwiększenia wydajności i poprawienia wygody obsługi stosuje się również zasobniki wody grzewczej funkcjonujące jako akumulatory ciepła – gromadzony w nich nadmiar ciepła wykorzystywany jest później w razie zapotrzebowania.

Kotły na paliwo stałe dostosowane są do pracy z praktycznie każdym typem grzejników a także ogrzewaniem podłogowym. Oferta kotłów jest bogata ze względu na popularność tego typu urządzeń.

W klasyfikacji kotłów na paliwo stałe przyjmuje się następujące kryteria podziału:

1. Ze względu na stopień zautomatyzowania:
   • Kocioł zasypowy ręczny.
   • Kocioł półautomatyczny.
   • Kocioł z automatycznym podajnikiem paliwa.
2. Ze względu na rodzaj spalania:
   • Kocioł ze spalaniem górnym.
   • Kocioł ze spalaniem dolnym.
   • Kocioł retortowy.
3. Ze względu na materiał, z którego zostały zbudowane:
   • Kocioł stalowy.
   • Kocioł żeliwny.
4. Ze względu na ilość stosowanych paliw:
   1. Kocioł jednopaliwowy.
   2. Kocioł wielopaliwowy.