Kocioł bez wentylatora (beznadmuchowy)

Kocioł bez wentylatora (beznadmuchowy) to najprostszy i najtańszy rodzaj kotła. Powietrze do spalania paliwa dostarczane jest w sposób naturalny, pod wpływem podciśnienia panującego w kominie. Regulacja ilości powietrza obsługiwana jest przez miarownik powietrza połączony z klapką znajdującą się w drzwiczkach popielnika.

Pod wpływem wzrostu temperatury klapka ta przymyka się, a co za tym idzie, ogranicza dostęp do powietrza i obniża intensywność spalania. Spadek temperatury wywołuje reakcję odwrotną. Do kotłów tych zalicza się dwie grupy urządzeń: kotły ze spalaniem górnym i kotły ze spalaniem dolnym.

Wentylacja naturalna (grawitacyjna) jest najprostszą, najczęściej używaną i jednocześnie najbardziej zawodną formą wentylacji. Jej napędem jest różnica gęstości powietrza zimnego na zewnątrz pomieszczenia i ciepłego w środku. Zimne powietrze napływa przykładowo nawiewnikami, ciepłe zaś unosi się do góry i uchodzi na zewnątrz przez kominy wentylacyjne. Działa dobrze, gdy temperatura na zewnątrz utrzymuje się w granicach 10-12°C.

Jeśli jest chłodniej, cyrkulacja powietrza jest zbyt intensywna, a gdy temperatura w pomieszczeniu i na zewnątrz jest taka sama – wentylacja grawitacyjna przestaje działać. Działanie tego typu wentylacji osłabia również słaby nawiew powietrza spowodowany bardzo szczelnymi oknami i drzwiami. Środkiem zaradczym w tej sytuacji jest rozszczelnienie i uchylenie okien. Konieczne może być również zamontowanie nawiewników ściennych lub okiennych.

Mogą być one sterowane automatycznie. Działanie wentylacji grawitacyjnej bywa również osłabione zanieczyszczeniami kratki wentylacyjnej, zatkaniem komina wentylacyjnego lub jego wadami a także silnym wiatrem, zmieniającym kierunek ciągu. Ostatniemu z problemów można zaradzić poprzez zamontowanie nasad na wylotach kanałów wentylacyjnych lub przedłużenie komina. W przypadku zbyt silnego ciągu można zastosować kratki wentylacyjne z ręczną lub automatyczną regulacją.