Biomasa – co może nią być? Prawie wszystko

W ostatnich latach jest to bardzo modne słowo. W mediach mówi się o niej często, ale zwykle tylko w kontekście planów uniezależnienia polskiej gospodarki i energetyki od węgla. Tymczasem biomasa może być z powodzeniem wykorzystywana także w zwykłym domu jednorodzinnym. Tak samo dobrze sprawdzi się w gospodarstwie, jak również w ogromnej elektrowni. Co w takim razie może zostać uznane za biomasę? Zdziwisz się, ale lista jest bardzo długa.

Biomasa to naturalne paliwo

Jak sama nazwa wskazuje biomasa jest materią biologiczną (czyli produktem w 100% naturalnym), którą wykorzystuje się do celów energetycznych. Jeśli podda się ją przetworzeniu chemicznemu lub fizycznemu, możemy wówczas mówić już o biopaliwie.

Biomasa ma najczęściej postać stałą – może to być brykiet czy pellet, a także pokawałkowane drewno, ziarna, odpady drzewne etc., jak również ciekłą (wszelkie biopaliwa płynne na bazie oleju czy alkoholu) oraz gazową – tu najczęściej wymienia się tzw. holzgas, czyli gaz drzewny wytwarzany w procesie spalania drewna w specjalnych kotłach.

Biomasa z drewna i odpadów

To podstawowy typ biomasy, najczęściej wykorzystywany w domowych kotłowniach oraz w gospodarstwach. Co zaliczamy do biomasy drzewnej?

• Drewno kawałkowe – plusem jest wysoka wartość energetyczna, łatwy załadunek, a minusem dość wysoka cena oraz problematyczne składowanie;
• Trociny – nie nadają się do spalania w małych instalacjach, ponieważ są niskoenergetyczne oraz szybko wilgotnieją, dlatego nie powinno się ich składować;
• Wióry – podobnie jak trociny mogą być używane w celach grzewczych jedynie na bieżąco, choć sam produkt charakteryzuje się niską wilgotnością;
• Zrębki – produkt powstały po wyrębie lasu znakomicie nadaje się do spalania w praktycznie wszystkich instalacjach. Ma niską wartość energetyczną, ale jest tani i łatwy w przechowywaniu – wystarczy tylko co jakiś czas przerzucić zrębki, aby się nie degradowały;
• Kora – nie trzeba chyba tłumaczyć, że także nadaje się do spalania w instalacjach grzewczych. W odróżnieniu od wiórów czy trocin ma wysoką wartość energetyczną, ale także wysoką wilgotność;
• Pellet i brykiet – czyli sprasowane pod wysokim ciśnieniem produkty drzewne, bardzo popularne na polskim rynku. Łatwe w przechowywaniu, bezproblemowo dostępne, wysokoenergetyczne, czyste – paliwo bardzo dobrej jakości, realna alternatywa dla gazu czy oleju.

Biomasa z produktów rolniczych

Generalnie można przyjąć, że biomasa jest idealnym paliwem energetycznym dla rolników, którzy każdego dnia sami ją produkują. W jaki sposób? Po prostu pracując. Oto najpopularniejsze rodzaje biomasy będącej efektem zagospodarowania produktów rolniczych:

• Słoma – nie osiąga wysokiej wartości energetycznej, za to jest bardzo sucha i zawiera niewiele popiołu;
• Biogaz – czyli w 40% metan powstający w wyniku fermentacji, jest to mieszanka różnych gazów z przewagą metanów, w zakresie efektywności energetycznej i składu bardzo podobna do gazu ziemnego. Biogaz wykorzystuje się głównie w przemysłowych gazowniach;
• Ziarna energetyczne – może to być dosłownie wszystko, co tylko nie jest potrzebne do zaspokojenia potrzeb żywieniowych człowieka i zwierząt, a także chociażby pestki.

Biomasa z roślin energetycznych

Są to wszelkie rośliny, które osiągają bardzo duże przyrosty roczne, maja wysoką wartość energetyczną oraz są odporne na choroby i szkodniki, a przez to łatwe w uprawie. Biomasę tego typu tworzą więc np.:

• Wierzba energetyczna;
• Uprawne rośliny jednoroczne, jak rzepak, kukurydza, konopie, słonecznik, trzcina, zboża;
• Trawy wieloletnie – chociażby trzcina, mozga trzcinowa, trzcina laskowa;
• Różne gatunki drzew o tzw. szybkiej rotacji – topola, osika, eukaliptus.

Osobną kategorię biomasy stanowią biopaliwa płynne, takie jak olej rzepakowy, biodiesel czy bioalkohol. Wszystkie mogą być wykorzystywane do napędzania pojazdów, co w przyszłości z pewnością zacznie mieć coraz większe znaczenie.